Dokładna data założenia samego Gdowa pozostaje nieznana. Pierwsza źródłowa wzmianka o miejscowości pochodzi z 1272 r. Pod tym rokiem odnotowana jest informacja o komesie (rycerzu) Zbigniewie z Gdowa, najprawdopodobniej Szreniawicie. Źródła historyczne mówią, że znaczącą rolę w dziejach Gdowa i okolicznych osad odegrał najprawdopodobniej ród Świebodziców- Gryfitów, a miało to miejsce za czasów panowania na tronie krakowskim Piastów śląskich: Henryka Brodatego i Henryka Pobożnego. Pierwszy ze wspomnianych władców nadał rozległe pustkowia – „w zasięgu wzroku” – na południe od górnego i środkowego biegu Raby, aż po Gorce – wojewodzie krakowskiemu Czedarowi, inaczej Teodorowi Gryficie. W herbie gminy Gdów umieszczony został pół gryf srebrny, który jest symbolem waleczności i odwagi, podobnie jak zbrojne ramię z mieczem, którym zastąpiona została szponiasta prawa łapa – symbolem miejscowego rycerstwa. Zbrojne ramię z mieczem nawiązuje także do bitwy gdowskiej stoczonej przez powstańców z oddziałem austriackim w roku 1846. Pofalowany pas srebrny symbolizuje rzekę Rabę przepływającą przez gminę. Pełniła ona ważną rolę w przeszłości i pełni ważną rolę w czasach współczesnych. Jest miejscem rekreacji i wypoczynku mieszkańców oraz turystów.
Historia ziemi gdowskiej to przede wszystkim historia jej mieszkańców i ludzi, którzy na tej ziemi wyrośli, tu działali i tę ziemię rozsławili. W Pierzchowie, w 1755 roku przyszedł na świat generał
Jan Henryk Dąbrowski. Choć było to już ponad 260 lat temu, to pamięć o nim jest tu ciągle żywa, czego świadectwem jest między innymi nadanie Szkole Podstawowej w Pierzchowie jego imienia, utworzenie tam Izby Pamięci poświęconej patronowi oraz usypanie kopca.
Pierwszy kopiec wzniesiony został przez mieszkańców Pierzchowa i okolicznych miejscowości jeszcze w XIX wieku. Ich dzieło zostało jednak zniszczone w czasie II wojny światowej, dlatego w latach 90. ubiegłego wieku z inicjatywy pierzchowian oraz przy wsparciu Stowarzyszenia Miłośników Mazurka Dąbrowskiego podjęto decyzję o odbudowie kopca.
W sierpniu 1995 r. żołnierze 3. Pułku Saperów z Dębicy rozpoczęli
budowę, a w 1996 roku wmurowano kamień węgielny. W 1997 r. na kopcu przeprowadzono roboty wykończeniowe. Ustawiono figurę
stożka, wykonano ścieżkę na szczyt, osadzono słupki ozdobne i zamontowano łańcuchy, na obelisku wygrawerowano słowa „Jeszcze Polska nie umarła, kiedy my żyjemy”. Odsłonięcia i poświęcenia kopca dokonano w 200 rocznicę powstania Mazurka Dąbrowskiego, 7 września 1997 roku.
W Niegowici swoją posługę duszpasterską na pierwszej parafii
pełni Karol Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II, obecnie święty
„Dojechałem autobusem z Krakowa do Gdowa, a stamtąd jakiś gospodarz podwiózł mnie szosą w stronę wsi Marszowice i potem doradził mi iść ścieżką wśród pól, gdyż tak miało być bliżej. W oddali było już widać kościół w Niegowici” – w ten sposób Jan Paweł II wspominał w książce pt. „Dar i tajemnica” początki swojej pracy duszpasterskiej w Niegowici. Działalność Karola Wojtyła na terenie ziemi gdowskiej była inspiracją do powstania filmu przedstawiającego wikarego podczas pracy duszpasterskiej na swojej pierwszej parafii. Zdjęcia do filmu pt. „Wikary. Ks. Wojtyła
w Niegowici” kręcone były w Krakowie i Mętkowie (tam został przeniesiony i zrekonstruowany niegowicki kościół), oraz w Niegowici, Gdowie, Marszowicach, Nieznanowicach, Pierzchowie, Liplasie, Bilczycach i Kłaju.Dla upamiętnienia działalności Karola Wojtyły na ziemi niegowickiej powstała także Izba Regionalna w tej miejscowości. Składa się ona z trzech części. W pierwszej sali została odtworzona replika pokoju, w którym mieszkał ks. Karol Wojtyła. Znajdują się tam również pamiątki z nim związane – oryginalne dokumenty ze studiów, fotografie z pielgrzymek i spotkań z papieżem, wycinki z gazet, znaczki pocztowe i wiele innych. Kolejne pomieszczenie poświęcone jest lokalnym organizacjom i ich pracy. Natomiast w ostatniej sali można obejrzeć stare, zabytkowe przedmioty codziennego użytku, z których korzystali nasi dziadkowie.
Z zamiłowania do ziemi gdowskiej zamieszkał Tadeusz Kantor
(1915 – 1990) – polski reżyser, malarz, scenograf, grafik, autor manifestów artystycznych, animator życia kulturalnego, jeden z najwybitniejszych twórców teatralnych.
W 1982 roku powstał jego dom pracy twórczej w Hucisku. Budynek jest usytuowany na niewielkim wzgórzu, na około półhektarowej, ogrodzonej czarnym metalowym płotem, działce. Teren otaczają pagórki i doliny porośnięte lasami i łąkami. Budynek,
którego widok budzi skojarzenia zarówno z podhalańską chałupą, jak i z oryginalnym drewnianym pałacem, miał być miejscem pracy malarskiej dla Kantora i jego żony Marii Stangret. Małżonce artysta powierzył też zadanie utworzenia, po jego śmierci, muzeum ich malarstwa w tym miejscu. Dzisiaj dom Kantora w Hucisku ma nieocenioną wartość. Został w całości zaprojektowany przez Tadeusza Kantora. Architekci i budowniczy wykonali budynek zgodnie z wizją artysty.
Obok budynku stoi tzw. „krzesło Kantora”. Jest to ogromna, betonowa rzeźba, która powstała dzięki Fundacji im. Tadeusza Kantora w 1995 roku. Jej projekt został stworzony przez samego artystę w ramach „cyklu pomników niemożliwych”. W skład owego cyklu wchodzą jeszcze projekt olbrzymiej żarówki czy most na Wiśle w kształcie ogromnego wieszaka. Rok 2015 został ogłoszony przez
UNESCO pod okiem Tadeusza Kantora.
Na terenie ziemi gdowskiej warto odwiedzić:
Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Niegowici, w którym swoją pierwszą posługę duszpasterską pełnił wikary Karol Wojtyła; jedyny na świecie pomnik Papieża – Polaka jako młodego wikarego, replika grobu św. Jana Pawła II,
Izba Regionalna w Niegowici – Zbiory zgromadzone są w trzech salach. Pierwsza jest repliką pokoju wikarego Wojtyły. Drugą salę wypełniają eksponaty związane z organizacjami wiejskimi, a w ostatnim pomieszczeniu znajdują się sprzęty codziennego użytku naszych pradziadków,
Kościół pw. Narodzenia NMP Gdowie wraz z cudownym obrazem Matki Bożej Gdowskiej – kościół, jak mówi legenda, został ufundowany przez króla Władysława uratowanie życia,
Dom Pracy Twórczej Tadeusza Kantora i Marii Stangret – Kantor wraz z 14-metrową, oryginalną, betonową rzeźbą tzw. Krzesłem Kantora,
Kopiec generała Jana Henryka Dąbrowskiego w Pierzchowie –naprzeciw kopca stoi dziewiętnastowieczny pomnik ku czci generała wykonany z kamienia pińczowskiego, punkt widokowy i Krzyż Milenijny na Stryszowej – do Stryszowej prowadzi z Gdowa Droga Krzyżowa, której stacje ulokowane są w lesie.
Kopiec – mogiła powstańców krakowskich z 1846 r. w Gdowie, znajduje się on w pn-zach. części cmentarza parafialnego w Gdowie.
Gmina Gdów składa się z 29 miejscowości, zajmuję powierzchnię około 108 km², zamieszkuje ponad 17 400 mieszkańców. Leży w samym sercu Małopolski, w powiecie wielickim, na południe od Krakowa. Do mocnych stron i atutów gminy Gdów z pewnością należą: położenie geograficzne i komunikacyjne (położenie w dolinie Raby, urozmaicona rzeźba terenu, bliskość Wieliczki i Krakowa, rozbudowana sieć dróg), stan środowiska przyrodniczego (bogata szata roślinna i świat zwierząt, rzeka Raba przepływająca przez 12 miejscowości, dobrze rozwinięty system wód podziemnych, czyste powietrze), rozwinięta infrastruktura społeczna (2 przedszkola samorządowe, 11 szkół podstawowych, 2 gimnazja, szkoła muzyczna I stopnia, Centrum Kultury oraz świetlice, Gminna Biblioteka Publiczna wraz z filiami, 2 kompleksy sportowe ORLIK, aktywnie działające koła gospodyń wiejskich i strażacy). Także potencjał turystyczny (rzeka Raba i wykorzystanie jej w celach wypoczynkowych i rekreacyjnych, Park Przygody i Rozrywki, hotele, pensjonaty, gospodarstwa agroturystyczne, baza gastronomiczna, pomniki, kopce historyczne, dwory, skanseny, kościoły…),
Potencjał ekonomiczny (stały wzrost liczby podmiotów gospodarczych, Specjalna Strefa Ekonomiczna Krakowskiego Parku Technologicznego – Podstrefa Gdów, atrakcyjne tereny inwestycyjne pod budownictwo mieszkaniowe i przemysł lekki).
źródło: materiały Urzędu Gminy w Gdowie